Nog geen reacties

Open stadsgesprek over waardig sterven

Woensdag 20 juni vond in het Nieuwe kerk het 2de stadsgesprek plaats.  Ruim 80 mensen waren afgekomen op het thema   “Waardig leven, waardig sterven.” Waardering was er voor de protestantse gemeente Delft dat ze dit thema   durfde aan te snijden en dat er openheid was voor verschillende meningen.

Voormalig adjunct-hoofdredacteur van Trouw Gerbert van Loenen  leidde  het gesprek in.  Hoe is de discussie over waardig sterven  ontstaan vroeg Van Loenen zich af.  Hij begon  bij de Tv documentaire De laatste wens van Moek die de NCRV in 2010 uitzond . ( Bekijk hier deel 1 en deel 2) In de documentaire gaat het over Moek die op hoge leeftijd is ,   niet leeft met uitzichtloos  lijden, maar het leven moe is. De schoonzoon van Moek helpt haar  om haar wens te sterven tot uitvoering te brengen. En omdat  hulp bij zelfdoding in Nederland verboden is volgde er een proces en kreeg de schoonzoon een voorwaardelijke straf.

Opmerkelijk was het, vertelt van Loenen, dat de NCRV de documentaire zonder kritische vragen uitzond.  Zelf heeft hij  de volgende vragen.

  • Vaak gaat het in de wens om waardig sterven, om mensen die op leeftijd zijn en afhankelijk en kwetsbaar zijn. Hoe bescherm je de kwetsbare mens? Niet elke  schoonzoon is zo liefdevol, als die van Moek en niet ieder mens is zo autonoom als Moek was.
  • Is dan een leeftijdgrens  gewenst? Sommigen  zoals Pia Dijkstra zeggen ja, maar andere  vinden zo’n grens willekeurig.
  • Van Loenen zegt uit ervaring dat we naar de oudere  generatie kijken om van te leren.  Wat zijn gevolgen vraagt hij zich af?  De enen zelfdoding kan een andere beïnvloeden?
  • Ouderen zijn niet altijd rationeel. Als ze bijvoorbeeld zeggen  “ik wil niet meer leven als in naar een verzorgingshuis moet”,  wat zeggen ze dan echt. Het  vergt om goed te luisteren.
  • Tot slot  pleit van Loenen om meer aandacht jongeren  die levensmoe zijn.

Psychiater bij GGZ Rivierduinen in Gouda Klaas-Jan  Pos vraagt  om  meer aandacht voor  de verbogen kwetsbaarheid.

Hij vertelt uit zijn praktijkervaring dan een psychische diagnose  niet zo hard is als  die van een gebroken been.  Ieder mens heeft  een Uniek levensverhaal  en dat levensverhaal kan veranderen. Het is een levend ding.

Maar het is ook altijd een paradoxaal verhaal.  We hebben besef van onze sterfelijkheid en van waarden die onsterfelijk zijn.  Daarin ligt een spanning omdat we iets oneindigs willen nastreven in ons eindige bestaan. Dat brengt altijd lijden  met zich mee  filosofeert Pos.,tenzij we het verdringen.

Pos  benadrukt dat  we leven in  een cultuur van maakbaarheid. En we verhullen daarmee  onze kwetsbaarheid.    Hij  probeert in zijn werk  zo goed mogelijk te luisteren en zich in te leven in  zijn patiënten.    Dat lukt alleen  als  je  je eigen kwetsbaarheid ook onder ogen  durft te zien.

Het noemen van een “voltooid” leven  wijst meer naar de maakbaarheid van onze samenleving en verhult onze kwetsbaarheid.

CU-raadlids Joëlle Gooijer  was voorheen als ergotherapeut werkzaam in de ouderenzorg.   Zij   benadrukt naast de autonomie de onderlinge afhankelijkheid die  mensen aan het eind van het leven hebben.  Zowel mantelzorger als  hulpbehoevende hebben een onderlinge band.

Zij vraagt zich af of we in onze samenleving niet de fase van afscheid overslaan.   Zij wil  niet graag dat mensen hun leven als voltooid zien door de druk van buitenaf.

Zij zoekt naar  een manier om  naast pijn bestrijding  vooral aandacht te geven aan zingeving. Een pleidooi dat later werd opgepakt. Hoe kunnen zingeving  aan de oude dag geven, tussen kwetsbaarheid en vruchtbaarheid.

Uit  politiek oogpunt  onderstreepte Gooijer de  bescherming voor de kwetsbare mensen in het nadenken over de effecten van het zelf kiezen voor het  moment van uiteindelijke rust

Bram Gille leidde de gesprekken die  in alle openheid werden gevoerd  . Stadsfilosoof Hubertus Bahorie    was in zijn slotwoord dankbaar dat dit gesprek gevoerd  kon worden. Hij stipte nog aan  als de dood nabij nabij is er zinnige gesprekken  gevoerd worden en dat het  lijden ook gezien  kan worden als een opgave.  Tot slot noemde hij dat de positie van ouderen in anderen landen veel meer geïntegreerd is in de samenleving

gespreksleider Bram Gille heet de gasten welkom in de welkom in de Nieuwe Kerk