Een studiereis naar Israël
Wat bewoog mij om mij aan te melden voor een studiereis naar Israël? Mijn houding naar Israël is ambivalent: het volk Israël is het volk van God, ons christelijk geloof is geworteld in het Oude Testament en wij zijn schatplichtig aan het jodendom. Jezus was een jood en door het jodendom te leren kennen, leren wij ook Jezus beter kennen. Onze kerkorde noemt dat ‘onopgeefbaar verbonden’. Tegelijkertijd stuit het beleid van de staat Israël en de politieke leiders mij tegen de borst, met name de bouw van joodse settlements in bezet Palestijns gebied. Ook heb ik moeite het geweld van de verschillende partijen in dit conflict.
Heen en weer geslingerd door deze ambivalentie hoopte ik antwoorden te vinden, maar met ieder spoor van een antwoord kwamen weer nieuwe vragen. Daarmee werd waarheid wat Katja Kriener van het centrum voor dialoog Nes Ammim ons voorspelde: ik denk dat jullie in totale verwarring weer naar huis zullen gaan. Vooral de verhalen die ik hoorde in de ontmoetingen en de verschillende lezingen maakten indruk. Velen van degenen die ik ontmoette, hadden een overtuigend en authentiek verhaal. Ik hoorde joodse verhalen over het belang een eigen plek te hebben, zodat de eeuwenlange vervolgingen, die hun trieste dieptepunt vonden in de holocaust tijdens de Tweede Wereldoorlog, niet opnieuw zouden plaatsvinden. Ik hoorde het verhaal van een Palestijnse christen die wordt tegengewerkt door de Israëlische staat omdat de plek van zijn boerderij een strategische plek is waar men graag een joodse settlement wil bouwen. Ik hoorde het verhaal van Amerikaanse joden die op hogere leeftijd naar Israël emigreerden en daar pas het gevoel hadden dat ze thuiskwamen. En ik hoorde het verhaal van een Palestijnse man, die in Bethlehem woont, en Jeruzalem kan zien, maar die geen toestemming heeft om langs het checkpoint van de muur te gaan, en nog nooit in Jeruzalem geweest is.
Bij alle ontmoetingen is mij wel eens te meer duidelijk geworden dat het een zeer complex geheel is, en dat vrede op het beleidsniveau nog ver weg is. Verhelderend was een opmerking van Rabbi dr. Ron Kronish, die zich jarenlang met de dialoog heeft beziggehouden tussen Israëli’s en Palestijnen. Hij maakt onderscheid tussen peacemakers en peacebuilders. Peacemakers zijn degenen die op beleidsniveau akkoorden sluiten, maar wat geen stand houdt, geen werkelijke vrede blijkt te zijn. Peacebuilders zijn degenen die op het grondvlak d.m.v. dialoog en samenwerking bouwen aan vrede. Daar lukt vrede wel. Wat moeilijk blijkt, is van het grondvlak, de onderlinge contacten en ontmoetingen de stap te maken naar vrede op macroniveau.
Een ander formuleerde het zo; er is een joods verhaal, er is een Palestijns verhaal. Wat nodig is, is een derde verhaal: een verhaal dat Israëlische joden en Palestijnen samen maken.
Laten we daarvoor bidden. Voor vrede. Voor shalom.
Caroline der Nederlanden